"Haaretz" to najstarsza izraelska gazeta, nazwa tego posta wskazuje więc na to, że przechodzę nareszcie do właściwego tematu mojego bloga i wpis ten będzie już bezpośrednio dotyczył dorobku kulturowego Izraela.
Historia literatury:
Choć odrodzenie literatury hebrajskiej nastąpiło dopiero w połowie XIX wieku, to opisując tę dziedzinę kultury Izraela należy wspomnieć o starohebrajskich tekstach pisanych, powstających od II tysiąclecia przed narodzinami Chrystusa. To przede wszystkim, składające się z 24 ksiąg, Pismo Święte (Tanach), którego część stanowi Pięcioksiąg Mojżeszowy (Tora). Literatura hebrajska - szczególnie rabiniczna - rozwijała się także po wygnaniu Żydów z Ziemi Świętej, w II i III wieku naszej ery. Zachowane na terenie Galilei akademie żydowskie zajmowały się wówczas spisywaniem ustnie dotychczas przekazywanych praw i ich interpretacji, które - zebrane - utworzyły opierające się na religii Prawo żydowskie (Talmud). Talmud to jeden z tzw. midraszy - ksiąg literatury rabinicznej (drugą z nich jest Miszna). Literatura hebrajska rozwijała się przez całe średniowiecze, powoli ulegając wpływom stylów zachodnich. Włoski poeta, Immanuel da Roma, żyjący na przełomie XIII i XIV wieku, wprowadził do literatury część cech renesansu (m.in. rozpowszechnienie sonetów). W wieku XVI język hebrajski uległ popularyzacji z uwagi na częste tłumaczenie tekstów biblijnych. W niedługo później literatura hebrajska zaczęła jednak chylić się ku upadkowi. Ponowne odrodzenie języka i literatury nadeszło wraz z tzw. okresem Haskali (żydowskiego Oświecenia) i założeniem takich czasopism, jak wydawany w Niemczech miesięcznik "Ha-Measef" (1784-1811). Bardzo ważną rolę w odnowie pełnił formujący się właśnie ruch syjonistyczny. Jedną z ważniejszych postaci z dziedziny literatury, działającą w okresie Haskali, był M. Mendelsohn (założyciel wspomnianego miesięcznika), a także M. Ch. Luzzatto, który przyczynił się do odrodzenia poezji hebrajskiej.
Literatura dziś:
Obecnie w literaturze Izraela odnajdujemy liczne elementy przepełnione niepokojem, co wynika w dużej mierze z burzliwej historii całego regionu państwa Izrael i narodu żydowskiego, a co stanowi oczywistą inspirację dla pisarzy i poetów nowych pokoleń. Literatura oraz poziom znajomości dzieł literackich w Izraelu stoi na bardzo wysokim poziomie. Połowa obywateli czyta przeciętnie jedną książkę miesięcznie. Jak wynika z analiz wykonanych przez UNESCO mieszkańcy Izraela są - zaraz po Islandczykach - drugim społeczeństwem regularnie nabywającym książki. O zamiłowaniu do czytania świadczy także stosunkowo krótki czas między światową a lokalną premierą zagranicznych dzieł literackich.
Izrael może poszczycić się dotychczas jedynym laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury - w roku 1966 zdobył go prozaik, Samuel Agnon (1887-1970).
Jednymi z bardziej popularnych pisarzy są - Amos Oz i Dawid Grossman.
Zamieszczam tutaj link do filmiku promującego książkę Amosa Oza:
Wydarzenia literackie w Izraelu
Wartym wspomnienia corocznym wydarzeniem odbywającym się w marcu, w Jerozolimie są Międzynarodowe Targi Książki, w trakcie których przyznawana jest Nagroda Jerozolimska.
W czerwcu natomiast w tym samym mieście organizowane są targi pod hasłem Tydzień Książki Hebrajskiej, w trakcie których rozdawana jest Nagroda Sapira - najważniejsze wyróżnienie w tej dziedzinie kultury Izraela.
Przedstawiciele literatury izraelskiej:
Poeci:
Haim Nahman Bialik
Natan Alterman
Uri Zvi Greenberg
Saul Czernichowski
Abraham Szlonski
Lea Goldberg
Abraham Stern Jehuda Amichaj
Natan Zach
Dawid Awidan
Jona Wallach
Mahmoud Darwish
Dalia Rawikowicz
Prozaicy:
Shmuel Yosef Agnon
Miriam Akavia
Aharon Appelfeld
Dawid Grossman
Etgar Keret
Ephraim Kishon
Ram Oren
Amos Oz
Meir Shalev
Moshe Shamir
A. B. Yehoshua
Dan Tsalka
Zeruya Shalev
Dzienniki
Izraelczycy są zapalonymi czytelnikami. Izraelskie gazety mają przeciętny nakład dzienny około sześciuset tysięcy egzemplarzy. Główne dzienniki ukazują się w językach: hebrajskim, arabskim, angielskim i rosyjskim. Inne wychodzą we francuskim, polskim, jidysz, rosyjskim, węgierskim i niemieckim. Najbardziej poczytnym dziennikiem w Izraelu jest "Haaretz" - najstarsza gazeta Izraela (założony w 1918 r.) z nakładem 72 tysięcy egzemplarzy w dni powszednie i około stutysięcznym w weekendy. Najpopularniejszym dziennikiem w Jerozolimie od wielu lat pozostaje "The Jerusalem Post" (założony w 1932 roku, jako "The Palestine Post").
Większość inrormacji zawartych w powyższej notce pochodzi ze strony może nie zbyt ambitnej, ale w tym wypadku dość przydatnej :D
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz